- De Europese Commissie denkt na over een invoerverbod van Russische kolen.
- Een dergelijk verbod zou Nederland hard raken: 43 procent van de kolen die Nederland importeert komen uit Rusland.
- Er zouden echter genoeg alternatieven zijn voor Nederland om de kolen elders vandaan te halen.
- Lees ook: Drama in Boetsja: Europese Unie overweegt invoerverbod van Russische olie en kolen, en lidstaten zetten Russische diplomaten uit
Als kolen uit Rusland niet meer mogen worden vervoerd naar de Europese Unie (EU), dan zal dat worden gevoeld in Nederland. Een groot deel van de in Nederland verbruikte steenkool komt namelijk uit het land van president Vladimir Poetin. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
In 2020 was 43 procent van de steenkool en bruinkool die Nederland importeerde voor eigen gebruik, afkomstig uit Rusland. Het gaat om 3,3 miljard kilogram. Dit zijn de recentste importcijfers over kolen waar het statistiekbureau over beschikt.
De Europese Commissie (EC) maakte dinsdag bekend te streven naar een invoerverbod voor Russische kolen. Het verbod zou een onderdeel moeten worden van een groter pakket nieuwe sancties, waaronder een transactieverbod voor vier Russische banken. Een nieuw sanctiepakket kan echter pas worden doorgevoerd als alle lidstaten ermee instemmen.
Volgens EC-voorzitter Ursula von der Leyen wordt er nog nagedacht over een verbod op het importeren van Russische olie. in 2020 was 29 procent van de ruwe olie die Nederland voor eigen gebruik invoerde afkomstig uit Rusland. Voor aardolieproducten gaat het om 14 procent. Econoom Marjolijn Jaarsma van het CBS spreekt wat betreft de Nederlandse import van Russische kolen en olie van een “behoorlijke afhankelijkheid”.
Na Rusland is Colombia de grootste exporteur van steenkool en bruinkool naar Nederland. Bijna 21 procent van de Nederlandse import van deze brandstof - de helft dus van wat er uit Rusland komt - is afkomstig uit dit Zuid-Amerikaanse land. Daarna volgen de Verenigde Staten met 16 procent.
Alternatieven genoeg in geval van importverbod
Als Brussel een invoerverbod voor Russische kolen instelt is dat waarschijnlijk makkelijk op te vangen voor Nederland. Rusland is weliswaar een belangrijke leverancier van kolen maar kolen kunnen ook relatief eenvoudig ergens anders vandaan gehaald worden, zegt hoogleraar energie-economie Machiel Mulder van de Rijksuniversiteit Groningen.
Mulder geeft aan dat zeker niet lichtzinnig gedacht moet worden over een importverbod. Hierdoor zou de prijs van kolen en olie namelijk verder kunnen oplopen.
Wat betreft kolen voorziet hij afgezien van mogelijke aanpassingsproblemen in het begin, uiteindelijk toch weinig impact. Dat komt omdat kolen met schepen worden vervoerd. Op basis van criteria als prijs en transportafstand werden er de laatste jaren veel kolen uit Rusland gehaald. Maar Mulder benadrukt dat er nog veel meer landen zijn die kolen produceren, bijvoorbeeld de Verenigde Staten en Australië. Daar kunnen ze ook worden ingekocht.
Bij een ban op olie ligt de kwestie iets ingewikkelder. Mulder wijst erop dat de Rotterdamse haven erg belangrijk is voor de doorvoer van olie, die weer voor een belangrijk deel uit Rusland komt. Maar uiteindelijk is ook bij olie de situatie niet te vergelijken met die van gas. Mulder snapt naar eigen zeggen dat Brussel met een ban op Russische kolen wil beginnen, dan pas kijkt naar olie en over sancties op het gebied van gas liever nog niet wil praten. Grote olieconcerns, waaronder Shell, kozen er eerder overigens ook al voor om te stoppen met het inkopen van Russische olie.
